دو اصطلاح ‘دم عضلانی’ و ‘سوزش عضلانی’ به چه معناست

حتما هنگامی که شما در باشگاه مشغول به تمرینات بدنسازی هستید بارها و بارها از اطرافیان خود عبارت ‘عضله هایم دم کرده است’ و یا ‘شروع به سوختن کرده است’ را شنیده اید اما این عبارات عامیانه به چه معنا هستند و آيا برای بدن مفید یا مضر هستند و چه هنگام عضلات به این وضعیت می رسد و حالت عضله در  این وضعیت چگونه است در این پست به تشریج این دو عبارت می پردازیم

دم عضلانی: بلافاصله پس از اجرای تمرینات با وزنه عضلات ممکن است 15 تا 30 دقیقه پرتر و سفت تر یا به اصطلاح دم کرده به نظر برسند. در حین انقباض عضلانی از خود نیرویی به سمت داخل آزاد می کنند و بدین ترتیب بر قطر عضله افزوده و از طول آن کاسته می شود . در خلال انقباضات عضلانی شدید این فشار به سمت داخل بصورت لحظه ای باعث انسداد سیستم عروقی گردیده و گردش خون در داخل آن گروه عضلانی خاص تشدید می نماید. در این صورت افزایش جبرانی  فشار خون باعث می گرددتا پلاسما از طریق مویرگهای پر خون به سمت فضاهای میان بافتی سلولهای عضله برود.بدنسازان  معمولا حرکات پمپ کننده خون در عضلات را قبل از رفتن روی سن مسابقه انجام می دهند برای اکثریت ما دم انداختن بدن هیچ مزیت خاصی به همراه ندارد بجز افزایش اعتماد به نفس. بهرحال عدم توانایی در دستیابی به دم عضلانی را می توان یکی از علائم تمرین زدگی دانست . چون زمانی که ذخایر گلیکوژن کم باشندمیزان حجم مایعات در عضله و احتمالا حجم خون نیز کاهش می یابد.

سوزش عضلانی:احساس سوزشی که در حین اجرای حرکات خاص با وزنه و یا تمرینات با تکرارهای زیاد ایجاد می گردد بدلیل تجمع و انباشته شدن اسید در عضله خسته می باشد. گلیلولیز غیر هوازی از کربوهیدرات استفاده می کند و موجب تولید آب و اسید و یا یون هیدروژن آزاد می گردد. این اسید در صورتی که جریان خون مسدود شده باشد بطور کامل تصفیه نمی شود .زمانی که عضله به شدت و برای یک زمان نسبتا طولانی منقبض می گردد سیستم عروقی درون عضله بصورت موقتی توسط عضله اطرافش مسدود میشود. بدین ترتیب این اسید تجمع یافته بر روی گیرنده های عصبی تاثیر گذاشته و ایجاد یک نوع احساس سوزش موضعی می نماید .

انباشته شدن اسید مازاد همچنین از انقباض عضلانی ممانعت می نماید . اسید با کلسیم  تعامل نموده و دسترسی به آن برای انقباض عضلانی را ناممکن می سازد . اگر این امر مرتب ادامه پیدا کند عضله با این فشار سازگار خواهد شد تا برای جلسات تمرینی بعدی از کارایی بیشتری برخوردار باشد.

بیشتر حرکات پایه ای و چند مفصلی مثل اسکوات ، پرس سینه ، و ددلیفت از یک منحنی مقاو مت ناقوسی شکل یا همان تغییر مقاومت در چندین گروه عضلانی مختلف در طول دامنه حرکت برخوردار هستندو لذا به عضلات اجازه می دهند که بصورت لحظه ای ما بین تکرارها ریلکس(منبسط) شوند. این دوره استراحت لحظه ای بین تکرارها موجب ایجاد فرصتی بهتر برای برقراری لحظه ای جریان خون و پاکسازی موثرتر اسید تجمع یافته می گردد.

در نقطه مقابل حرکات کمکی یا تک مفصلی مثل جلوپا وقفسه سینه و… دارای منحنی های مقاومت نسبتا پیوسته ای هستند.درست شبیه به تمرین با دستگاههای مقاومت متغیر که نیازمند حفظ انقباض عضله در بخش اعظم دامنه حرکتی می باشند.به مرور زمان پس از بروز سازگاری لازم,توانایی عضله برای تحمل این تجمع اسید افزایش خواهد یافت.

با این تفاسیر قضاوت در مورد اثرگذاری یک حرکت با توجه به احساس سوزش کاملا اشتباه می باشد.در ضمن برخلاف عقیده رایج این احساس سوزش هیج ارتباطی با چربی سوزی ندارد .همچنین توانایی یک گروه عضلانی به عنوان یک نقطه هدف یک حرکت خاص فقط براساس احساس خستگی موضعی می تواند بسیار گمراه کننده باشد.